Άνευ προηγουμένου ο πολλαπλασιασμός και η χρήση συνθετικών ναρκωτικών
Τα συνθετικά ναρκωτικά ή «νόμιμα ψυχοτρόπα» («legal highs») ή «ψυχοτρόπα βότανα» («herbal highs»), αποτελούν μια όλο και μεγαλύτερη πρόκληση για τη δημόσια υγεία σε πολλές χώρες. Οι ουσίες αυτές δεν υπόκεινται σήμερα σε διεθνή έλεγχο, αλλά έχουν παρόμοιο ψυχοδραστικό αποτέλεσμα με τα ελεγχόμενα ναρκωτικά. Σε πολλές χώρες αυξάνονται τα περιστατικά στα επείγοντα και οι τηλεφωνικές κλήσεις στα κέντρα δηλητηριάσεων, ενώ έχουν σημειωθεί και θάνατοι μετά από χρήση αυτών των ουσιών.
Οι oυσίες αυτές ανήκουν, κυρίως, σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: συνθετικά καναβινοειδή, συνθετικές καθινόνες, πιπεραζίνες και φαινεθυλαμίνες. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι πολλές νέες ουσίες κατασκευάζονται στην Κίνα και την Ινδία. Ένα σημαντικό εμπόδιο στην αντιμετώπιση του προβλήματος είναι η διακίνηση των ουσιών μέσω Διαδικτύου αλλά και η εσφαλμένη εντύπωση του κοινού ότι ουσίες αυτές, επειδή δεν είναι απαγορευμένες δεν είναι και επιβλαβής.
Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, ο αριθμός των ανακοινώσεων για την εμφάνιση νέων ουσιών έχει αυξηθεί από πέντε το χρόνο, όπως ήταν μεταξύ 2000 και 2005, σε περίπου δεκαπλάσιο νούμερο το 2011, αριθμός που αντιστοιχεί στην εμφάνιση μίας νέας ουσίας σχεδόν κάθε εβδομάδα.
Στην Ετήσια Έκθεσή της η Επιτροπή ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να εγκαθιδρύσουν μηχανισμούς παρακολούθησης της εμφάνισης νέων ψυχοδραστικών ουσιών στις παράνομες αγορές, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, και προτρέπει για συντονισμένη δράση από την πλευρά των κρατών, ώστε να αποτραπεί η παρασκευή, διακίνηση και χρήση αυτών των ουσιών.
Η κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων είναι μια σοβαρή απειλή για την υγεία και την κοινωνία σε πολλές χώρες.
Η κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων συνεχίζει να εξαπλώνεται σε όλες τις περιοχές του κόσμου και έχει αυξηθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια στη Βόρεια Αμερική, τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, καθώς και σε μερικές χώρες της Ευρώπης και της Νοτίου Αμερικής. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα η κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων υπερβαίνει την κατάχρηση όλων των ελεγχόμενων ουσιών, με εξαίρεση την κάνναβη.
Επιπλέον σε διάφορες χώρες, ιδίως στη Νότια Ασία γίνεται ενέσιμη χρήση συνταγογραφούμενων ουσιών, πράγμα που αυξάνει που αυξάνει το κίνδυνο για HIV, ηπατίτιδα Β και ηπατίτιδα C. Η κατάχρηση συνταγογραφούμενων κερδίζει έδαφος επειδή είναι λιγότερο στιγματιστική από τη χρήση παράνομων ουσιών, τα συνταγογραφούμενα μπορούν να αποκτηθούν νόμιμα και υπάρχει συχνά η εσφαλμένη εντύπωση ότι δεν προκαλούν βλάβες στην υγεία. Σε κάποιες χώρες το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με απόσυρση των φαρμάκων από την αγορά και η αντικατάστασή τους με λιγότερο εθιστικά σκευάσματα. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η πρακτική αυτή από μόνη της δεν λύνει το πρόβλημα, γιατί μπορεί να περιορίσει τη διαθεσιμότητα απαραίτητων φαρμάκων από τη νόμιμη αγορά, ενώ οι χρήστες μπορούν εύκολα να στραφούν σε άλλες ουσίες, που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα ή σε υποκατάστατα που μπορεί να είναι πολύ πιο επικίνδυνα.
Στην έκθεση ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στη χρήση διεγερτικών, όπως η μεθυλφαινιδάτη που σε ορισμένες χώρες χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του συνδρόμου ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Στη Βόρεια Αμερική, για παράδειγμα, επειδή η χρήση των διεγερτικών αυτών συνδέεται με βελτίωση των σχολικών επιδόσεων και άμβλυνση των προβλημάτων συμπεριφοράς, υπάρχουν αναφορές ότι σχολεία και γονείς ασκούν μερικές φορές πιέσεις για συνταγογράφησή τους σε μαθητές στους οποίους δεν έχει γίνει κανονική διάγνωση του συνδρόμου.
Παγκόσμια Ανασκόπηση
Η συνολική έκταση της παράνομης καλλιέργειας κόκας στη Νότια Αμερική το 2011 μειώθηκε ελαφρά σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Οι μεγάλες κατασχέσεις κάνναβης στη Νότια Αμερική, ωστόσο, εξακολουθούν να αποτελούν πηγή ανησυχίας, ως σημάδι σημαντικής αύξησης του μεγέθους της παραγωγής κάνναβης στην περιοχή. Η Κεντρική Αμερική και η Καραϊβική συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ως σημαντικός διαμετακομιστικός κόμβος κοκαΐνης από τη Νότια Αμερική στην αγορά της Βόρειας Αμερικής. Οι αποσταθεροποιητικές συνέπειες της διακίνησης ναρκωτικών στην ασφάλεια της περιοχής έχουν αυξηθεί. Σύμφωνα με την κυβέρνηση του Μεξικού, πάνω από 60.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί ως αποτέλεσμα της συνδεόμενης με τα ναρκωτικά βίας από το 2006.
Παρά τη μείωση των ποσοστών επικράτησης για ορισμένα ναρκωτικά, η Βόρεια Αμερική παραμένει η μεγαλύτερη αγορά παράνομων ναρκωτικών στον κόσμο, καθώς και η περιοχή με το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από τα ναρκωτικά. Περίπου ένας στους 20 θανάτους μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 έως 64 στη Βόρεια Αμερική συνδέεται με την κατάχρηση ναρκωτικών.
Η κατάχρηση των παράνομων ναρκωτικών στην Ευρώπη έχει σταθεροποιηθεί τα τελευταία χρόνια, αν και σε υψηλό επίπεδο. Ωστόσο, οι νέες ψυχοτρόπες ουσίες εξακολουθούν να αποτελούν μείζονα πρόκληση στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Ο αριθμός των διαδικτυακών τόπων που πωλούν ψυχοδραστικά προϊόντα τα οποία προορίζονται για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπερτετραπλασιάστηκε σε δύο χρόνια, με 690 τέτοιες ιστοσελίδες να λειτουργούν τον Ιανουάριο του 2012.
Η Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία συνεχίζει να έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη συνολική έκταση παράνομης καλλιέργειας οπιούχου παπαρούνας στον κόσμο, η οποία εκπροσωπεί το ένα πέμπτο του παγκόσμιου συνόλου. Η Νοτιοανατολική Ασία είναι επίσης κόμβος παράνομης παρασκευής για διεγερτικά τύπου αμφεταμίνης με σχεδόν μισές από τις παγκόσμιες κατασχέσεις μεθαμφεταμίνης το 2010 να έχουν γίνει εκεί. Ακριβώς όπως και τα προηγούμενα χρόνια, η Δυτική Ασία εξακολουθεί να έχει το μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας παράνομης καλλιέργεια οπιούχου παπαρούνας οπίου και της παράνομης παραγωγής οπιούχων, κυρίως στο Αφγανιστάν. Η πολιτική αστάθεια και τα χαμηλά επίπεδα ασφάλειας σε όλη την Δυτική Ασία προσφέρουν γόνιμο έδαφος για παράνομες δραστηριότητες, που αυξάνουν κέρδος τόσο τοπικών όσο και διεθνών εγκληματικών δικτύων, με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η ζήτηση για παράνομα διεγερτικά, όπως η κοκαΐνη και η μεθαμφεταμίνη, φαίνεται να αυξάνεται σε περιοχές της Δυτικής Ασίας, όπου οι κατασχέσεις κοκαΐνης αυξήθηκαν περισσότερο από 20 φορές μεταξύ 2001 και 2010. Τα επίπεδα της κατάχρησης και της παράνομης κατασκευής των διεγερτικών τύπου αμφεταμίνης στην Ωκεανία παραμένουν μεταξύ των υψηλότερων στον κόσμο.