Η χρήση ουσιών συνοδεύεται από την πιθανότητα έκθεσης το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, είτε για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών είτε για αδικήματα που διαπράχθηκαν στην προσπάθειά εξασφάλισης της δόσης, και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει στη φυλακή. Τo δικαίωμα πρόσβασης σε θεραπεία για την αντιμετώπιση της εξάρτησης πρέπει να διασφαλίζεται και μέσα στη φυλακή. Έρευνες δείχνουν ότι, ενώ ο εγκλεισμός επιδεινώνει την ψυχοκοινωνική κατάσταση των εξαρτημένων, η θεραπεία είναι αποτελεσματική τόσο σε σχέση με την εξάρτηση όσο και σε σχέση με την πρόληψη της εγκληματικότητας.
Το ΚΕΘΕΑ έχει δημιουργήσει ολοκληρωμένα προγράμματα αντιμετώπισης της εξάρτησης στο πλαίσιο του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης. Σε αυτά περιλαμβάνονται το ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ και το ΚΕΘΕΑ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ, τα οποία διαθέτουν μονάδες μέσα στις φυλακές και κέντρα υποδοχής, θεραπείας και επανένταξης αποφυλακισμένων στην κοινωνία. Παράλληλα, τα περισσότερα θεραπευτικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ σε όλη την Ελλάδα προσφέρουν υπηρεσίες και στα σωφρονιστικά καταστήματα της περιοχής τους. Στόχος των παρεμβάσεων του ΚΕΘΕΑ στις φυλακές είναι η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρήση, την παραβατικότητα και τον εγκλεισμό, και η πλήρης κοινωνική επανένταξη των συμμετεχόντων.
Όσοι συμμετέχουν στα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, είτε στην κοινωνία είτε στη φυλακή, μπορούν να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων που παρέχει ο νόμος, για να διευκολύνει την προσπάθεια για θεραπεία και κοινωνική επανένταξη (υφ’ όρον απόλυση, αναβολή εκτέλεσης ποινής κ.ά.).
Δείτε τον κατάλογο των προγραμμάτων του ΚΕΘΕΑ στο πλαίσιο του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης.