Πώς γίνεται η θεραπεία;

Στο ΚΕΘΕΑ βλέπουμε την εξάρτηση ως σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων και υποστηρίζουμε κάθε άνθρωπο ολοκληρωμένα. Για αυτό και η θεραπεία  αρχίζει, αλλά δεν τελειώνει με τη διακοπή της χρήσης. Η θεραπεία δεν είναι ένα μεμονωμένο επεισόδιο, αλλά μια μακρά διαδικασία βαθιάς προσωπικής αλλαγής, μέσα από την οποία μπορεί κανείς να αποκτήσει επίγνωση και να τροποποιήσει μοτίβα σκέψης, μορφές συμπεριφοράς, συναισθηματικές αντιδράσεις, αξίες και αντιλήψεις που τον οδηγούν στη χρήση ή συνδέονται με αυτήν.

Συγχρόνως, αξιολογούνται τα προβλήματα και οι ανάγκες του σε όλους τους βασικούς τομείς της ζωής του, ώστε να υποστηριχθεί σε θέματα υγείας, εκπαίδευσης, εργασίας, οικογενειακών και κοινωνικών σχέσεων, σχέσης με τον νόμο κ.ά. Τελικός στόχος είναι το χτίσιμο ενός νέου τρόπου ζωής, μακριά από ουσίες, ώστε να ξαναγίνει ο άνθρωπος λειτουργικός και παραγωγικός στην οικογένεια, τη δουλειά και την κοινωνία.

Η βασική θεραπευτική προσέγγιση που εφαρμόζει το ΚΕΘΕΑ είναι η ψυχοκοινωνική προσέγγιση των θεραπευτικών κοινοτήτων, ένα από το πιο σημαντικά μοντέλα διεθνώς για την επίτευξη της απεξάρτησης και την επανένταξη στην κοινωνία.

Τα μέλη των θεραπευτικών κοινοτήτων δεν είναι «ασθενείς» που υποβάλλονται παθητικά σε θεραπεία υπό την επίβλεψη «ειδικών». Συμμετέχουν εθελούσια σε ένα δομημένο και ασφαλές περιβάλλον αυτοβοήθειας και αλληλοβοήθειας. Εκεί τους προσφέρονται συνεχείς ευκαιρίες και στήριξη, ώστε να αντιμετωπίσουν τις ρίζες της εξάρτησής τους, να αναλάβουν σταδιακά την ευθύνη για τη ζωή τους και να ανακτήσουν τον έλεγχο της συμπεριφοράς τους. Οι θεραπευτικές κοινότητες του ΚΕΘΕΑ δεν χορηγούν φαρμακευτικές ή υποκατάστατες ουσίες για την αντιμετώπιση της εξάρτησης.

Το ΚΕΘΕΑ έχει προσαρμόσει το μοντέλο των θεραπευτικών κοινοτήτων στις ελληνικές ανάγκες. Έχει δημιουργήσει μακροχρόνα εντατικά θεραπευτικά προγράμματα διαμονής και  εξωτερικής παρακολούθησης, προγράμματα εφήβων καθώς και προγράμματα σε σωφρονιστικά καταστήματα.

Αξιοποιώντας την αρχή της αυτοβοήθειας και διάφορα θεραπευτικά εργαλεία, το ΚΕΘΕΑ προσφέρει επίσης ευέλικτα προγράμματα εξωτερικής παρακολούθησης. Τα προγράμματα αυτά για ανθρώπους που χρειάζονται λιγότερο εντατική ή πιο βραχύχρονη υποστήριξη, επειδή κάνουν περιστασιακή χρήση διάφορων ουσιών, είναι σε αρχικό στάδιο της εμπλοκής τους με τις ουσίες ή  διατηρούν τη λειτουργικότητά τους παρά την κατάχρηση κ.ά.

Τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ είναι άμεσα προσβάσιμα σε όλους/όλες τους ενδιαφερόμενους/ες, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Όλες οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν, χωρίς διακρίσεις και χωρίς λίστες αναμονής.

Η συμμετοχή είναι εθελούσια και δεν είναι δυνατή η αναγκαστική ένταξη σε θεραπεία. Οι συμμετέχοντες/ουσες μπορούν να διακόψουν την παρακολούθηση ανά πάσα στιγμή, διατηρώντας πάντα τη δυνατότητα να επιστρέψουν για να ενταχθούν εκ νέου σε θεραπευτική διαδικασία.

Στα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ μπορούν να ενταχθούν και άτομα με διπλή διάγνωση (συνύπαρξη εξάρτησης και ψυχιατρικού προβλήματος), εκτός από τις περιπτώσεις σοβαρής ψυχιατρικής διαταραχής που δεν μπορεί να υποστηριχθεί από το θεραπευτικό πλαίσιο ή όταν υπάρχει ανάγκη για άμεση ψυχιατρική νοσηλεία.

Τηρείται η εμπιστευτικότητα και το απόρρητο.

Δωρεάν υπηρεσίες, και για τους/τις άμεσα ενδιαφερόμενους/ες και για τις οικογένειές τους, σε όλα τα στάδια της θεραπευτικής διαδικασίας.

Άμεση ανταπόκριση. Το πρώτο ατομικό ραντεβού κλείνεται μέσα 1 ή 2 εργάσιμα 24ωρα από το αρχικό τηλεφώνημα.

Ασφαλές, μη επικριτικό περιβάλλον, με σεβασμό στη διαφορετικότητα και το απόρρητο. Το θεραπευτικό προσωπικό διαθέτει υψηλό επίπεδο επαγγελματικής ικανότητας και εκπαιδεύεται συνεχώς σε νέες τεχνικές και προσεγγίσεις.

Σφαιρική εκτίμηση αναγκών. Διερευνώνται όλα τα προβλήματα ή οι δυσκολίες του ατόμου σε σωματικό, ψυχολογικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο, ώστε να σχεδιαστεί μια ολοκληρωμένη θεραπευτική παρέμβαση.

Ευέλικτο θεραπευτικό σχεδιασμό, μακρόχρονο ή βραχύχρονο, με διαμονή ή εξωτερική παρακολούθηση, ανάλογα με το είδος και την ένταση του προβλήματος, τις ανάγκες και τις συνθήκες ζωής του ατόμου.

Οικογενειακή υποστήριξη.  Υποστηρίζεται μέσα από ειδικό πρόγραμμα  η οικογένεια ή άλλα άτομα του στενού περιβάλλοντος, ανεξάρτητα από το αν ο/η άμεσα εμπλεκόμενος/η με το πρόβλημα έχει ενταχθεί σε θεραπεία.

Εκπαίδευση και κατάρτιση. Λειτουργούν Μεταβατικά σχολεία, για την ολοκλήρωση της τυπικής εκπαίδευσης ή την προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις,  παραγωγικές μονάδες επαγγελματικής μαθητείας, Εξειδικευμένα Κέντρα Κοινωνικής και Επαγγελματικής Ένταξης, Κέντρα Δια Βίου Μάθησης, Club Eργασίας, προγράμματα επαγγελματικής συμβουλευτικής και προσανατολισμού, εκπαιδευτικές δράσεις με ποικίλα αντικείμενα και ομάδες τέχνης, αθλητισμού και εθελοντισμού.

Φροντίδα της υγείας. Οι  Μονάδες Σωματικής και Ψυχικής Υγείας προσφέρουν πρωτοβάθμια περίθαλψη  γενικής ιατρικής, ψυχιατρικής και οδοντιατρικής και παραπομπές.  Έχουν αναπτυχθεί συνεργασίες με φορείς υγείας σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Νομική στήριξη.  Γραφεία Νομικής Στήριξης βοηθούν μέλη θεραπευτικών προγραμμάτων στη διαδικασία επίλυσης των νομικών τους εκκρεμοτήτων από τη συνδεόμενη με τη χρήση παραβατική συμπεριφορά.

Συνεχή αλληλεπίδραση με την κοινωνία. Τα θεραπευτικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ  δραστηριοποιούνται στην γειτονιά και την πόλη, με εκδηλώσεις  και παρεμβάσεις, λειτουργώντας ως μεταβατικό στάδιο προς μια «καθαρή» και παραγωγική ζωή.

Βεβαιώσεις παρακολούθησης και ολοκλήρωσης, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος, για κάθε νόμιμη χρήση.

Ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου, η θεραπεία στο ΚΕΘΕΑ μπορεί να διαρκέσει από λίγους μήνες, σε ένα βραχύχρονο ανοικτό πρόγραμμα,  μέχρι 2 έτη, σε ένα εντατικό πρόγραμμα απεξάρτησης.

ΕΝΤΑΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ
Στα εντατικά προγράμματα απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ, που βασίζονται στο μοντέλο της Θεραπευτικής Κοινότητας, η συνήθης συνολική διάρκεια είναι 2 έτη. 

Χώρος πρώτης επαφής, αρχικής αξιολόγησης, υποστήριξης και προετοιμασίας είναι τα Συμβουλευτικά Κέντρα, σε εξωτερική βάση, για 2 περίπου μήνες.

Η κυρίως φάση θεραπείας, διάρκειας 9 έως 12 μηνών, πραγματοποιείται σε Θεραπευτική Κοινότητα διαμονής ή εξωτερικής παρακολούθησης, με στόχο την σωματική και ψυχική απεξάρτηση.

Η θεραπευτική πορεία ολοκληρώνεται στα Κέντρα Κοινωνικής Επανένταξης, όπου η υποστήριξη, σε εξωτερική βάση, διαρκεί περίπου 1 χρόνο.

Παράλληλα προσφέρεται υποστήριξη και θεραπεία στους συγγενείς ή σημαντικούς άλλους μέσα από τα Κέντρα Οικογενειακής Υποστήριξης.

ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ
Οι ευέλικτες και βραχύχρονες παρεμβάσεις (ανοικτές δομές) προσφέρονται για ανθρώπου που έχουν εμπλακεί με την προβληματική χρήση, αλλά παραμένουν κοινωνικά ενταγμένοι και αρκετά λειτουργικοί σε διάφορους τομείς της ζωής τους, και χρειάζονται λιγότερο εντατική θεραπευτική υποστήριξη.

Εδώ η συμμετοχή δεν είναι καθημερινή και η συνολική διάρκεια του προγράμματος είναι μικρότερη, ανάλογα πάντα με τις ανάγκες του ατόμου. Κυμαίνεται συνήθως από λίγους μήνες μέχρι ενάμιση χρόνο. Συγχρόνως υποστηρίζονται η οικογένεια και οι σημαντικοί άλλοι.

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα αποτελεσματικότητας του ΚΕΘΕΑ,  το 55,3% των ατόμων που συμμετείχαν σε Θεραπευτική του Κοινότητα, 3 έως 5 χρόνια μετά την εισαγωγή σε αυτή, απείχαν από τη χρήση κάθε παράνομης ουσίας σε όλο το διάστημα αναφοράς και ανεξάρτητα από τον χρόνο παραμονής τους στη θεραπεία. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 77% για όσους όσες είχαν συμπληρώσει την προτεινόμενη διάρκεια θεραπείας των 9 τουλάχιστον μηνών.

Ενώ το 77,4% των ατόμων είχε ποινικές εκκρεμότητες πριν από τη θεραπεία, το ποσοστό μειώθηκε σε 7,2% μετά από αυτήν. Επιπλέον, μετά τη θεραπεία το ποσοστό πλήρους απασχόλησης αυξάνεται κατά 72,4%. Γενική βελτίωση παρατηρείται και στους δείκτες σωματικής και ψυχικής υγείας, κοινωνικής και οικογενειακής λειτουργικότητας.

Τα ίδια τα άτομα που έχουν την εμπειρία συμμετοχής σε πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ, ανεξάρτητα από το αν το ολοκλήρωσαν, αναγνωρίζουν την αποτελεσματικότητα της προσφερόμενης θεραπείας και τη συστήνουν σε ποσοστό 92%

Η θεραπεία είναι η αποτελεσματικότερη απάντηση στο πρόβλημα της χρήσης και της εξάρτησης. Τα οφέλη της δεν αφορούν μόνο τον άνθρωπο με πρόβλημα εξάρτησης και την οικογένειά του αλλά ολόκληρη την κοινωνία Η συμμετοχή ενός ατόμου σε πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ κοστίζει λιγότερο από την παραμονή του στη χρήση ή από τον εγκλεισμό. Σύμφωνα με έρευνα, για κάθε ένα (1) ευρώ που διατίθεται σε πρόγραμμα απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ εξοικονομούνται από 4,6 μέχρι 6,5 ευρώ, ανάλογα με το είδος του προγράμματος (διαμονής ή εξωτερικής παρακολούθησης). Η εξοικονόμηση προκύπτει από τη μείωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας, δίωξης, απονομής της ποινικής δικαιοσύνης, σωφρονισμού καθώς και των άλλων δαπανών που συνδέονται με τη ζωή στη χρήση και τις σχετιζόμενες με την εξάρτηση δραστηριότητες

Το ΚΕΘΕΑ βελτιώνει συνεχώς τα προγράμματά του μέσα από διαδικασίες εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης. Υπηρεσίες του έχουν αξιολογηθεί από τις νομικές σχολές Αθήνας και Θεσσαλονίκης, τις ιατρικές σχολές Αθήνας και Ιωαννίνων, το Πάντειο Πανεπιστήμιο, την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, το Christian University του Τέξας κ.ά.

Αν αντιμετωπίζεις πρόβλημα με τη χρήση ναρκωτικών, ένα τηλεφώνημα αρκεί για να κλείσεις το πρώτο ατομικό σου ραντεβού στο κοντινότερο Συμβουλευτικό Κέντρο του ΚΕΘΕΑ. Εκεί μπορείς να μιλήσεις και να πάρεις δωρεάν βοήθεια σε ένα περιβάλλον ασφάλειας και αποδοχής που σέβεται το απόρρητο.

Στο Συμβουλευτικό Κέντρο θα αξιολογηθούν οι ανάγκες σου, θα ενημερωθείς για τις δυνατότητες θεραπείας και θα προετοιμαστείς, εφόσον το επιθυμείς, για ένταξη σε κυρίως φάση θεραπείας. Εάν δεν επιθυμείς να ενταχθείς σε διαδικασία απεξάρτησης, η συμμετοχή σου στο Κέντρο θα σε βοηθήσει να περιορίσεις τις βλάβες που συνδέονται με τη χρήση και να παραμείνεις σε επαφή με μια πηγή βοήθειας.

Οι άνθρωποι που θα σε υποδεχτούν και θα μιλήσουν μαζί σου είναι εξειδικευμένοι/ες και έμπειροι/ες επαγγελματίες, μεταξύ των οποίων και απόφοιτοι/ες αναγνωρισμένων θεραπευτικών προγραμμάτων.